تعیین الگوهای آسیب‏پذیری کشاورزان نسبت به خشکسالی در ایران (مطالعه موردی: حوضه آبریز بختگان)

Authors

  • فاطمه نصرنیا استادیار بخش اقتصاد کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز.
  • منصور زیبایی استاد بخش اقتصاد کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز.
Abstract:

    خشکسالی یکی از قدیمی‏ترین و اصلی‏ترین بلایای طبیعی است که انسان از دیرباز با آن آشناست. از آن‌جایی که بخش کشاورزی بیش‌ترین مصرف کننده آب در کشور است، در زمان بروز خشکسالی بیش‌ترین خسارت را متحمل می‏شود. از این رو، آسیب‏پذیری کشاورزان در دوره‏های خشکسالی بسیار بالاست. این مطالعه ضمن بررسی ابعاد آسیب‏پذیری کشاورزان حوضه آبریز بختگان، الگوهای آسیب‏پذیری مناطق مورد مطالعه را در راستای مدیریت ریسک خشکسالی تعیین می‏کند. از یک نمونه متشکل از 276 کشاورز که با استفاده از نمونه‏گیری تصادفی چند مرحله­ای انتخاب شدند، استفاده شد. بدین منظور، ابتدا با بکارگیری روش می-بار و والدرز آسیب‏پذیری کشاورزان در ابعاد پنج‏گانه تعیین شد. سپس براساس نتایج بدست آمده و با استفاده از روش داده‏کاوی، ده الگوی متمایز و مستقل آسیب­پذیری استخراج شد. نتایج نشان دادند که آسیب‌پذیری زیرساختی بیش‎ترین اهمیت و آسیب‌پذیری روان‏شناختی کم‌ترین اهمیت را در تعیین الگوهای آسیب‌پذیری دارند. هم‌چنین، آسیب‏پذیری دارای مفهومی متفاوت در میان کشاورزان گوناگون است، این مطلب ناشی از درک و برداشت متفاوت کشاورزان هر منطقه است. بنابراین، بایستی دولت براساس ویژگی‌های هر منطقه و براساس ابعاد متفاوت آسیب‏پذیری در هر منطقه، سیاست ویژه همان منطقه را پیش گیرد. یافته­های این مطالعه می­تواند به سیاست­گذاران جهت کاهش آسیب‏پذیری کشاورزان نسبت به خشکسالی از راه بهبود برنامه‏ریزی و بکارگیری استراتژی‏های مدیریت ریسک مناسب کمک کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

آسیب‏پذیری کشاورزان حوضه آبریز بختگان قبل و پس از وقوع خشکسالی: رهیافت اقتصاد سنجی

خشکسالی، یکی از مهمترین تهدید کننده‏های معیشت افراد و توسعه اقتصادی- اجتماعی در میان مخاطرات طبیعی به شمار می‏آید. به بیان دیگر، پدیده خشکسالی و پیامدهای ناشی از آن یک مساله مهم برای دولت‏ها، کسب و کار و افراد شناخته می‏شود. برخی مناطق همانند استان فارس، بیشتر مستعد فاجعه خشکسالی هستند و ظرفیت هر منطقه برای اقدام کارا و پاسخ به اثرات خشکسالی متفاوت است. بنابر این، تعداد افراد تحت تاثیر خشکسالی ...

full text

بررسی اثرات تغییر اقلیم بر خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی (مطالعه موردی: حوضه آبریز بختگان)

drought is transient phenomenon , slow , repetitive and integral part of the climate of each region. drought begins with a substantial reduction in precipitation over the long-term average rainfall and over time, reduced soil moisture and surface and ground water resources will continue to decrease. this phenomenon is the most important in bakhtegan basin because of its importance in strategic ...

تحلیل شدت، مدت، فراوانی و گستره خشکسالی هواشناسی در حوضه آبریز بختگان

      خشکسالی یکی از مهم­ترین و مخرب­ترین پدیده­های اقلیمی است که تأثیر آن معمولاً در مقیاس منطقه­ای اهمیت بیشتری دارد. اهمیت پدیده خشکسالی در حوضه‌­ای همچون بختگان به دلیل شرایط استراتژیک منطقه، وسعت اراضی کشاورزی و وجوددریاچه­های بختگان و طشکبارزتر می‌باشد.هدف از انجام این تحقیق پایش خشکسالی، با استفاده از شاخص بارش استاندارد، تحلیل مشخصه­های خشکسالی در مقیاس­های زمانی3 ، 6 ، 12 ، 24 و 48 ماهه...

full text

بررسی و پایش خشکسالی با استفاده از شاخص‌های خشکسالی ؛ مطالعه موردی حوضه آبریز دز

خشکسالی یک پدیده آب و هوایی است که احتمال وقوع این پدیده در همه نقاط کره زمین و با هر شرایط اقلیمی وجود دارد. طراحی و توسعه سیستم­های منابع آب، توزیع و انتقال آب و بخش­های مختلف کشاورزی تا حد زیادی با نحوه مدیریت خشکسالی و تعیین راه­های مقابله با این پدیده ارتباط دارد. در این تحقیق به منظور بررسی خشکسالی در حوضه آبریز دز از داده­های بارندگی سالانه ایستگاه­های تنگ­پنج و تله زنگ سد دز ...

full text

بررسی رابطه‌ی خشکسالی هیدرولوژیکی در واکنش به خشکسالی هواشناسی و اثرات مخزن (مطالعه موردی: حوضه آبریز زاینده‌رود)

با توجه به وقوع خشکسالی هیدرولوژیکی بعد از خشکسالی هواشناسی، تعیین رابطه زمانی بین این دو خشکسالی امری ضروری است. در این مطالعه، حوضه­ی آبریز زاینده­رود در قسمت مرکزی ایران به­عنوان منطقه مطالعاتی انتخاب گردید. ایستگاه­های منتخب در این حوضه با توجه به موقعیت و روند داده‌های بارش آنها، ایستگاه دامنه فریدن، ایستگاه قلعه شاهرخ (بالادست سد) و ایستگاه پل زمان­خان (پایین‌دست سد) در نظر گرفته شده است....

full text

ادراک کشاورزان نسبت به پیامدهای خشکسالی با رویکرد پدیدارشناسی مطالعه موردی (استان خراسان جنوبی)

نخستین گام به‌منظور مقابله مناسب با خشکسالی و پیامدهای آن، شناخت و درک دقیق این پدیده و تأثیرات ناشی از آن در ابعاد مختلف است تا بتوان بر اساس آن، راهبردها و راهکارهای اثربخشی را در این زمینه تدوین کرد و به کار گرفت. با توجه به اهمیت موضوع، تحقیق حاضر باهدف بررسی ادراک کشاورزان نسبت به پیامدهای خشکسالی در استان خراسان جنوبی صورت پذیرفت؛ جامعه آماری این تحقیق، روستاییان خراسان جنوبی به‌عنوان سوم...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 34

pages  1- 37

publication date 2017-07-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023